Rizik od dvostrukog oporezivanja nastaje kada dvije države imaju pravo oporezovati vaš dohodak, npr.:
- ako živite u jednoj državi članici, a radite u drugoj (dnevni migranti)
- ako ste upućeni na kraći rad u inostranstvo
- ako živite i tražite posao u inostranstvu, a prenijeli ste naknade za nezaposlenost iz matične države
- ako ste otišli u penziju u jednoj državi, a primate penziju iz druge države
U tom će se slučaju na vas doduše uvijek primjenjivati poreska pravila države u kojoj imate boravište, ali možda ćete morati platiti porez i u drugoj državi.
Srećom, većina država ima ugovore o izbjegavanju dvostrukog oporezivanja. Ti vas ugovori u pravilu štite od dvostrukog oporezivanja:
- na osnovu mnogih dvostranih poreskih ugovora iznos poreza koji ste uplatili u državi u kojoj radite oduzima se od iznosa poreza koji biste trebali platiti u državi u kojoj imate boravište
- u drugim slučajevima na dohodak koji ste ostvarili u državi u kojoj radite mogli biste plaćati porez samo u toj državi i on bi bio oslobođen od poreza u državi u kojoj imate boravište.
Valja napomenuti da će poreske stope u dotičnim državama članicama vjerovatno biti različite. Ako je poreska stopa u državi u kojoj radite viša, to je konačna stopa koju ćete platiti - čak i ako se porez uplaćen u toj državi oduzima od poreza koji plaćate u državi u kojoj imate boravište ili ako vas država u kojoj imate boravište oslobodi od daljnjih poreza.
Da biste bili oslobođeni od dvostrukog oporezivanja, možda ćete morati dokazati gdje vam je boravište i da ste već platili porez na dohodak. Za informacije o dokazima i dokumentima koje je potrebno dostaviti obratite se nadležnim poreskim tijelima.
Ovdje možete pronaći najčešća pravila iz ugovora o izbjegavanju dvostrukog oporezivanja; dobro provjerite odredbe poreskog ugovora koje se primjenjuju na vaš slučaj jer one mogu odstupati od tih pravila.
KOJA SE PRAVILA PRIMJENJUJU AKO STE:
Dnevni migrant
Ako živite u jednoj državi članici, a radite u drugoj, pravila o oporezivanju koja se primjenjuju na vaš dohodak zavisiće o nacionalnim zakonima i ugovorima o izbjegavanju dvostrukog oporezivanja između te dvije države - a pravila se mogu značajno razlikovati od onih kojima je određeno koja je država nadležna za pitanja socijalne zaštite.
Zavisno o ugovoru o izbjegavanju dvostrukog oporezivanja, možda ćete morati platiti porez i u državi u kojoj radite i u državi u kojoj imate boravište.
Ako ste zaposlenik, država u kojoj radite u većini slučajeva oporezuje dohodak ostvaren na njezinu državnom području.
Ako ste samostalno zaposleni (SP) i registrirovani ste kao takvi u državi u kojoj živite, ali pružate usluge izvan granica te države, u pravilu plaćate porez na dohodak u državi pružanja usluga ako ondje imate „stalno sjedište" ili „stalnu poslovnu jedinicu" (npr. kancelariju ili prodavnicu). Za informacije o pravilima koja se primjenjuju na vaš slučaj možete se obratiti nadležnim poreskim tijelima.
Ako živite u jednoj državi članici, ali ostvarujete sav ili gotovo sav dohodak u drugoj državi članici i u toj državi plaćate porez, država u kojoj ostvarujete dohodak trebala bi prema vama postupati kao prema rezidentima - tj. trebala bi vam omogućiti sve poreske olakšice i oslobođenja te druge poreske povlastice kao rezidentima, npr. lične odbitke ili mogućnost da ispunite zajedničku poresku prijavu sa svojim bračnim partnerom.
Prekogranična partnerstva evropskih službi za zapošljavanje u vašoj regiji pomoći će vam da saznate primjenjuju li se na vas posebni poreski propisi za dnevne migrante.
Upućeni radnik u inostranstvu
Ako ste upućeni na kraći rad u inostranstvo (do 2 godine), ostajete i dalje obuhvaćeni sistemom socijalne zaštite matične države. Međutim, dohodak ostvaren tokom perioda na koje ste upućeni može oporezivati država članica domaćin.
Ako vas u inostranstvo upućuje vaše preduzeće, možda ćete u državi u kojoj radite morati platiti porez na dohodak koji ste ostvarili tokom perioda na koje ste upućeni, i to u sljedećim slučajevima:
- ako u inostranstvu boravite kraće od šest mjeseci godišnje i
- ako vam platu direktno isplaćuje vaš poslodavac (u matičnoj državi), a ne poslovna jedinica ili drugo preduzeće koje vaš poslodavac ima u državi u kojoj radite.
Direktor ili član odbora preduzeća
Ako živite u jednoj državi, a član ste upravnog odbora preduzeća u drugoj, država u kojoj se nalazi vaše preduzeće može oporezivati nagrade i dohodak povezane s tom dužnošću.
Države članice mogu kao nagradu tretirati i sva davanja u naturi (npr. mogućnost povoljnije kupnje akcija ili službeni automobil) koja primate kao član odbora.
Ako uz obavljanje dužnosti člana odbora za isto preduzeće radite i kao savjetnik, konsultant ili obični zaposlenik, vaš će se dohodak ostvaren obavljanjem tih dužnosti u poreskom smislu najvjerovatnije tretirati na isti način kao dohodak dnevnih migranata.
Zaposlenik koji radi u preduzeću sa sjedištem u drugoj državi članici
Ako živite u jednoj državi članici, a preduzeće za koje radite ima sjedište u drugoj državi članici, vjerovatno ćete (u skladu s većinom poreskih ugovora) biti obvezni platiti porez samo u državi u kojoj imate boravište.
Mobilni umjetnik ili sportista
Dohodak zabavljača (muzičar, glumac, filmski, radijski ili televizijski umjetnik) ili sportista ostvaren u drugoj državi članici može se ondje i oporezivati. To može biti slučaj i ako vas vaše preduzeće ne plaća direktno.
Dužina boravka u inostranstvu, bilo da ondje imate stalno sjedište ili ne i zarađeni iznos najčešće se ne uzimaju u obzir - odlučujući je faktor nastup u državi.
Međutim, ako se vaš nastup ili događanje barem djelimično finansira javnim sredstvima ili je naknada vrlo niska, u nekim državama nećete morati platiti porez na dohodak - iako on i dalje podliježe poreskim propisima vaše matične države.
Matična država će vam u pravilu odobriti poresku olakšicu za porez plaćen u inostranstvu na zaradu ostvarenu od nastupa ili događanja. Da biste ostvarili takvu poresku olakšicu, vjerovatno ćete morati predočiti dokaz o porezu plaćenom na dohodak ostvaren u inostranstvu.
Državni službenik u inostranstvu
Ako ste upućeni na rad u inostranstvo kao državni službenik ili ako živite u jednoj državi članici, a radite kao državni službenik u drugoj, u pravilu se primjenjuju sljedeći uslovi:
- nastavićete plaćati porez na dohodak od rada koji obavljate kao državni službenik samo u državi u čijoj ste upravi zaposleni
- porez na dohodak plaćate samo u državi u kojoj radite ako tamo imate boravište i
- državljanin ste te države ili
- u tu se državu niste preselili samo da biste u njoj radili kao državni službenik (npr. ondje ste već bili živjeli prije nego što ste dobili posao kao državni službenik).
Nezaposlena osoba koja traži posao u inostranstvu
Ako provodite kratki period (manje od 6 mjeseci godišnje) u drugoj državi članici i tamo ne radite, vjerovatno vas se neće smatrati rezidentom u poreske svrhe u toj državi. U tom bi se slučaju prenesene naknade za nezaposlenost trebale oporezivati samo u državi koja ih isplaćuje.
Ako u drugoj državi članici provodite više od 6 mjeseci godišnje, možete se smatrati poreskim rezidentom u toj državi te ona može oporezivati vaše naknade za nezaposlenost prenesene iz druge države. Na osnovu mnogih dvostranih poreskih ugovora naknade za nezaposlenost oporezuju se samo u državi u kojoj ste poreski rezident.
Međutim, ako zadržite prebivalište i imate snažne osobne i ekonomske veze s matičnom državom, možete se i dalje smatrati poreskim rezidentom u matičnoj državi, čak i ako u inostranstvu ostajete više od 6 mjeseci. U tom slučaju druge države članice neće imati pravo oporezivati vaše naknade za nezaposlenost.
Penzioner u inostranstvu
Ako ste se otišli u penziju u drugu državu članicu i ondje provodite više od 6 mjeseci godišnje, ta vas država može smatrati poreskim rezidentom. U tom slučaju možda ćete morati u toj državi platiti porez na ukupni svjetski dohodak, uključujući penziju koju primate iz drugih država članica.
Izuzetak: penzije iz javnog sektora obično se oporezuju samo u državi u čijoj ste upravi radili.
Provjerite sljedeće izvore:
Riječ je samo o sažetku onoga što se obično događa. Kako biste saznali koja se pravila primjenjuju u vašem slučaju:
- obratite se lokalnoj poreskoj upravi
- pročitajte ugovor o izbjegavanju dvostrukog oporezivanja između države domaćina i države u kojoj imate status poreskog rezidenta
- ako ste državni službenik koji radi u inostranstvu, provjerite mjerodavno međunarodno pravo i moguće posebne međunarodne diplomatske/konzularne ugovore i saznajte imate li kao državni službenik pravo na poreske olakšice u državi u kojoj radite.
NAPOMENA: Ako želite da promovišete link u ovom članku, javite mi.
Ako vam se ovaj članak dopao, lajkujte FB stranicu DM Spot, Twitter ili LinkedIn i budite obavješteni kad novi članak bude objavljen.
